در این نوع بیمه نامه شرکت بیمه در مقابل بیمه گذار متعهد می گردد که چنانچه در زمان حمل کالا از یک محل به محل دیگر بر اثر وقوع خطرهای موضوع بیمه ، کالا از بین رفت و یا دچار خسارت شد زیان وارد شده توسط شرکت بیمه بر اساس قانون اصل جبران پرداخت گردد .
بیمه حمل و نقل دریایی :
- در قرارداد بیمه دریایی که بین شرکت بیمه و مشتری بسته می‌شود شرکت بیمه البرز متعهد می‌شود خساراتی که به کالای بیمه شده در طی حمل محموله یا وقوع حادثه‌ای روی آب وارد شده است را جبران و پرداخت نماید.
انواع بیمه باربری و حمل و نقل بر اساس محدوده جغرافیایی:
۱) بیمه باربری و حمل و نقل وارداتی
مختص کالاهایی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی از کشورهای خارجی خریداری می‌شوند، بدون انتقال ارز و یا از طریق اعتبارات اسنادی انجام می‌گیرد و باتوجه‌به قوانین جاری، خرید این نوع بیمه برای واردکنندگان کالا اجباری می‌باشد.
۲) بیمه باربری و حمل و نقل صادراتی
کالاهایی که از ایران به مقصد کشورهای خارجی جابه جا می‌شود، بر اساس انواع شرایط فروش، نیاز به بیمه‌نامه صادراتی دارند. بر اساس این بیمه نامه ، شرکت‌های بیمه کالای صادره از کشور ایران تا کشور مقصد را تحت پوشش قرار می‌دهند.
۳) بیمه باربری و حمل و نقل ترانزیت
مبدأ و مقصد برخی از حمل‌ها در خارج از کشور ایران بوده و ممکن است کشور ایران نیز در مسیر حمل قرار داشته باشد. به بیمه‌نامه‌های مربوط به این نوع حمل‌ها، بیمه‌نامه‌های ترانزیت می‌گویند و نرخ و شرایط بیمه‌نامه‌های صادراتی عیناً برای آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۴) بیمه باربری و حمل و نقل داخلی
کلیه تولیدات و محموله‌هایی که توسط تولیدکنندگان و تاجران کالا در محدوده جغرافیایی کشور ایران جابجا می‌شوند، توسط این بیمه تحت پوشش بیمه‌ای نزد شرکت‌های بیمه قرار می‌گیرند.
در بیمه‌نامه‌های باربری و حمل و نقل داخلی خطرات تحت پوشش به دو دسته خطرات اصلی و اضافی تقسیم می‌شود که به شرح ذیل می‌باشد:
خطرات اصلی
دلیل نام‌گذاری خطرات اصلی این است که احتمال وقوع آنها نسبت به سایر خطرات مرتبط با کالاهای خاص بیشتر است و ارتباطی به ماهیت مورد بیمه ندارد. این خطرات عبارتند از:
آتش‌سوزی و حادثه وسیله‌نقلیه شامل تصادف، واژگون‌شدن و پرت‌شدن وسیله‌نقلیه
خطرات اضافی
این دسته از خطرات متنوع است و بیشتر مرتبط با نوع کالا می‌باشد که با درخواست بیمه‌گذار و پرداخت حق بیمه اضافی می‌توان آنها را پوشش داد. خطرات رایج اضافی عبارتند از:
برخورد جسم خارجی با مورد بیمه:
پرت‌شدن محموله از روی وسیله‌نقلیه؛ مشروط بر اینکه کالای خسارت دیده به رویت بیمه‌گر رسیده باشد.
بارگیری و تخلیه مورد بیمه
سرقت کلی محموله همراه با وسیله‌نقلیه با فرانشیز ۲۰ درصد ارزش محموله.
خطرات اصلی به‌صورت پیش فرض درشرایط خصوصی بیمه باربری و حمل و نقل داخلی چاپ می‌شود و خطرات اضافی باید پس از اخذ درخواست بیمه‌گذار با دریافت حق بیمه اضافی، در قسمت خطرات اصلی در شرایط خصوصی درج گردد.
درج شماره وسیله‌نقلیه و بارنامه در متن بیمه‌نامه باربری و حمل و نقل الزامی است. در غیر این صورت متن زیر باید در شرایط خصوصی بیمه‌نامه درج شود.
” بیمه‌گذار موظف است پیش از شروع حمل شماره وسیله‌نقلیه و بارنامه را کتباً به بیمه‌گر اعلام نماید. در غیر این صورت بیمه‌گر هیچ‌گونه تعهدی در قبال خسارت وارد نخواهد داشت.“
انواع پوشش ها در بیمه نامه باربری :
۱) بیمه‌نامه از بین رفتن تمامی کالا (Total Loss)
بر اساس شرایط این بیمه‌نامه، بیمه‌گر زمانی اقدام به جبران خسارت بیمه‌گذار می‌کند که تمامی کالا و محموله در جریان حمل و بهعلت یکی از خطرات دریا از بین رفته است و به همین دلیل اگر بخش عمده کالا از بین رفته و صرفاً اندکی از آن باقی بماند، بیمه‌گر تعهدی در جبران خسارت کالا نخواهد داشت.
بر اساس قانون اساسی کشور کالای صادراتی باید تحت پوشش بیمه‌ای قرار گیرد و چون عرف بر این است که خریدار پوشش بیمه‌ای مورد نیاز خود را که متناسب با کالاست نزد بیمه‌گر کشور خود تهیه کند این نوع پوشش بیمه‌ای صرفاً به‌صورت تشریفاتی و جهت ترخیص کالا برای عملیات صادرات مورد استفاده قرار می‌گرفت.
۲) مجموعه شرایط پوشش C :
خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه‌گران کالا با کلوز C عبارتست از:
- آتش‌سوزی یا انفجار.
- به گل نشستن، زمین گیرشدن، برخورد با کف دریا، غرق شدن یا واژگون شدن کشتی یا شناور.
- واژگون شدن یا خارج شدن وسیله حمل زمینی از راه یا خط.
- تصادم یا برخورد کشتی، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب.
- تخلیه کالا در بندر اضطراری.
- فدا کردن کالا در جریان زیان همگانی.
- به دریا انداختن کالا برای سبک سازی.
- خسارت همگانی.
- مسئولیت مشترک در تصادم.
علاوه بر خطرات اشاره شده در کلوز C می‌توان با دریافت حق بیمه اضافی خطر عدم تحویل یک بسته کامل کالا طبق کلوز را تحت پوشش قرار داد؛ که در این صورت باید ضمن قید شرط (عدم تحویل یک بسته کامل کالا طبق کلوز) در بخش شرایط خصوصی بیمه‌نامه، کلوز مورد اشاره نیز به بیمه‌نامه الصاق شود.
این بیمه‌نامه باتوجه‌به خطرات محدود خود، جزء بیمه‌نامه‌های ارزان قیمت محسوب می‌شود که معمولاً فقط برای برخی کالاها که احتمال خسارت‌های جزئی آنها کمتر است، به کار می‌رود؛ مثلاً برای حمل تیرآهن، ورقه های فلزی و با ریسک آسیب کم
۳) مجموعه شرایط پوشش کلوز B
خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه‌گران کالا با کلوز B عبارتست از:
تمامی خطرات ذکر شده در مجموعه شرایط C
زلزله، آتشفشان یا صاعقه.
به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی
ورود آب دریا، دریاچه، رودخانه به کشتی، شناور، محفظه کالا، کانتینر یا محل انبار.
تلف کلی هربسته درکشتی یا شناور و یا تلف کلی هر بسته به علت افتادن در هنگام بارگیری و یا تخلیه کشتی یا شناور.
مطابق قوانین علاوه بر خطرات مندرج در شرایط B خسارات ناشی از عدم تحویل یک بسته کامل کالا، دزدی و دله‌دزدی، قلاب‌زدگی، آبدیدگی، روغن‌زدگی، شکست، ریزش و خسارت ناشی از کالاهای دیگر نیز تحت پوشش بیمه می‌باشد.
- فرانشیز یا سهم بیمه‌گذار از خسارت:
در مجموعه شرایط B بهعلت پوشش خطرات اضافی در ایران معادل ۳% ارزش هر بسته خسارت‌دیده تحت عنوان فرانشیز به‌عهده بیمه‌گذار خواهد بود. منظور از بسته کوچک‌ترین واحد بسته‌بندی مندرج در بارنامه می‌باشد.
برای خطراتی که بین شرایط C و B مشترک می‌باشد، فرانشیز اعمال نخواهد شد.
۴) مجموعه شرایط پوشش کلوز A :
در مجموعه شرایط بیمه‌گران کالا با کلوز A، تمامی خطرات به‌جز موارد استثناء شده (استثنا شده در مجموعه شرایط مذکور که در بخش استثنائات به آنها اشاره خواهیم کرد) تحت پوشش قرار می‌گیرد.
استثنائات کلوزهای بیمه باربری و حمل و نقل :
(بیمه باربری و حمل و نقل با شرایط کلوزهای B ،A و C به‌هیچ‌وجه شامل خطرات زیر نمی‌شود)
تلف‌شدن، آسیب دیدن یا هزینه در اثر ایجاد خسارت عمدی توسط بیمه‌گذار.
نشست و ریزش عادی، کسری عادی وزن با حجم و یا فرسودگی عادی مورد بیمه.
تلف شدن، آسیب یا هزینه در اثر نامناسب بودن یا کافی نبودن بسته بندی یا آماده سازی کالای مورد بیمه.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه به علت عیب ذاتی یا ماهیت کالای مورد بیمه.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ای که علت آن تأخیر باشد، حتی اگر این تأخیر ناشی از خطرات بیمه شده باشد.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه هایی که در اثر ورشکستگی مالکان، مدیران، اجاره کنندگان یا گردانندگان کشتی به وجود آمده باشد.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ای ناشی از کاربرد هر نوع سلاح یا وسیله ای که با انرژی اتمی یا شکست هسته ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو یا ماده رادیو اکتیو باشد.
عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا شناور و یا نامناسب بودن کشتی یا شناور برای حمل ایمن کالای مورد بیمه.
جنگ، جنگ داخلی، انقلاب، شورش، قیام و یا زد و خوردهای داخلی ناشی از این امور.
توقیف، ضبط، مصادره، تصرف یا اثرات ناشی از این امور یا اثرات ناشی از اقدام به شروع آنها.
اعتصاب، تعطیل محل کار، درگیری‌های کارگری، آشوبها و یا اغتشاشات داخلی.
هرگونه عمل تروریستی.
بعضی از استثنائات از جمله خطر جنگ، شورش، بلوا و اعتصاب و … با دریافت هزینه اضافه و خرید پوشش مربوط به آنها، قابل بیمه‌شدن می‌باشند.
(در این نوع بیمه نامه حق بیمه به صورت یکجا با تخفیف نقدی انجام می گردد )
